Πρόσφατα διάβασα το βιβλίο του Διογένη Κοπανάκη «Άρης, μία ιστορία ψυχοθεραπείας» (την κριτική μου μπορείτε να τη βρείτε στο instagram μου pythagoreio_theorima). Λόγω του διαφορετικού, επιτέλους, θέματος αποφασίσαμε να κάνουμε μία συνέντευξη για να μιλήσουμε για θέματα που αφορούν τόσο το βιβλίο του όσο και το θέμα της ομοφυλοφιλίας που αυτό πραγματεύεται.
1)Πείτε μας αρχικά λίγα λόγια για εσάς. Είδαμε στο βιβλίο, στο εσώφυλλο, πως είστε ψυχίατρος.
Ναι, είμαι ψυχίατρος-ψυχοθεραπευτής, ένα επάγγελμα σχεδόν ιδιότητα μιας και έχει καθορίσει σε μεγάλο βαθμό το ποιος είμαι και τον τρόπο που σκέφτομαι και αντιμετωπίζω τα πράγματα στη ζωή. Κυρίως στο να μη φοβάμαι να έρχομαι σε επαφή με τα συναισθήματα και τα γεγονότα, θετικά ή αρνητικά, και να μπορώ να τα επεξεργάζομαι με ψυχραιμία και να βρίσκω τις λύσεις. Είτε αυτά αφορούν δικά μου θέματα, είτε των θεραπευόμενων μου. Μόνο καμιά φορά, όταν και εγώ μπουκώσω καταφεύγω στο χαρτί και όλα αυτά που σκέφτομαι, νιώθω ή αντιμετωπίζω τα κάνω ιστορίες.
2)Πώς εμπνευστήκατε την ιστορία του Άρη;
Θα απαντήσω με ένα απόσπασμα από το βιβλίο:
«…Συνέχισε τη βόλτα με τη σκέψη του στον Άρη. Θυμήθηκε και άλλους θεραπευόμενους του. Πολλά νέα παιδιά, αλλά και μεγαλύτεροι, έρχονται στο ιατρείο του με θέματα που αφορούν τον σεξουαλικό προσανατολισμό. Άλλοτε γιατί δυσκολεύονται να το διαχειριστούν οι ίδιοι, συνηθέστερα όμως γιατί η αντιμετώπιση από τις οικογένειες τους και την κοινωνία είναι επικριτική, απορριπτική ή ακόμη και εχθρική. Φόβος, ντροπή, ενοχή, απομόνωση, θυμός, άγχος. Όλα τα έχει δει ο Ορέστης. Τα πράγματα εκεί έξω είναι δύσκολα.
Οι γονείς δεν μπορούν να δεχτούν το «κακό» που τους έτυχε. Και τι δεν έχει δει ο Ορέστης! Γονείς να διώχνουν τα παιδιά τους από το σπίτι. Να τους κλείνουν την πόρτα. Άλλοι πάλι να προσπαθούν να τα αλλάξουν, να τα διορθώσουν. Συχνά με μεθόδους μεσαιωνικές. Ξύλο, τιμωρίες και συναισθηματικοί εκβιασμοί. Κάποιοι απευθύνονται σε γιατρούς για να τα θεραπεύσουν. Τα σέρνουν με το ζόρι.
Η κοινωνία άμαθη, απορριπτική, δεν δέχεται το διαφορετικό. Η δε εκκλησία ακόμη πιο σκληρή, βασανίζει εφηβικές ψυχές βαφτίζοντας την ομοφυλοφιλία αμάρτημα. ‘Φωτιά θα ρίξει ο Θεός να μας κάψει’, ακούγεται απειλητικά ανάμεσα στις λειτουργίες και τα θυμιάματα.
Θυμήθηκε τον Αλέξανδρο, ένα νέο παιδί στα δεκάξι. Δεν ήταν δικό του περιστατικό. Στο νοσοκομείο όπου εκπαιδευόταν τον είχε δει. Στα επείγοντα. Όχι του ψυχιατρικού, δεν πρόλαβαν οι γονείς να ζητήσουν βοήθεια εκεί. Στο χειρουργικό τον πήγαν κατευθείαν. Είχε πυροβολήσει τον εαυτό του με την καραμπίνα του πατέρα του. Μια ομάδα νταήδων στο σχολείο τον κορόιδευε καθημερινά. Δεν ζήτησε βοήθεια το παιδί. Ντρεπόταν να το κάνει. Ίσως και να φοβόταν. Ποιος ξέρει. Το αποτέλεσμα μετράει. Ο Αλέξανδρος δεν ζει γιατί κάποιοι κρετίνοι τον έλεγαν αδερφή…»
3)Στο βιβλίο παρατηρείται μία εσωτερική πάλη του πρωταγωνιστή, ενώ αντίθετα ο κοινωνικός του περίγυρος μοιάζει να είναι πολύ ανοιχτόμυαλος. Υπήρξε κάποιος λόγος που τοποθετήσατε τη συγκεκριμένη αντίθεση;
Το βιβλίο πραγματεύεται περισσότερο την «εσωτερικευμένη ομοφοβία». Την ομοφοβία δηλαδή που αναπτύσσει ο ίδιος ο gay, μια φοβία παγίδα γιατί συχνά δεν γίνεται αντιληπτή και οδηγεί σε έντονες εσωτερικές συγκρούσεις μέχρι την ακραία καταπίεσης της ομοφυλοφιλικής επιθυμίας προκειμένου να γίνει αποδεκτός από την κοινωνία και τα πρότυπα ετεροκανονικότητας που αυτή επιβάλει. Αυτό δεν σημαίνει ότι παραβλέπω το πόσο σκληρά είναι τα πράγματα εκεί έξω, ούτε ρίχνω την ευθύνη μόνο στο άτομο και την αυτοαποδοχή του.
4) Ένας βιασμός υπήρξε η αιτία για το προσωπικό δράμα του πρωταγωνιστή. Εσείς ως ειδικός, ποια θεωρείται πως είναι η κατάλληλη διαδικασία για να ξεπεράσει ένας άνθρωπος τον πόνο του βιασμού και να αποδεχτεί τον εαυτό του;
Ο βιασμός είναι μια πράξη χείριστης βιαιότητας που τραυματίζει απάνθρωπα ψυχή και σώμα. Πολλά τα συναισθήματα που πλαισιώνουν το ψυχικό τραύμα. Φόβος, αγωνία, ταπείνωση, οργή, θυμός, ενοχή. Θα μείνω στην ενοχή γιατί είναι αυτή που συχνά αλλάζει το νόημα της πράξης. ‘Εγώ φταίω, εγώ τον προκάλεσα, εγώ το ήθελα’. Και έτσι ο ένοχος αθωώνεται και το θύμα γίνεται θύτης. Γι αυτό και συχνά τα θύματα δεν μιλάνε και το κρύβουν. Κατανοώντας τις δυσκολίες θα πω μιλήστε και αναζητήστε βοήθεια από τους εδικούς.
5)Τι θα λέγατε σε αυτούς που θεωρούν την ομοφυλοφιλία μεταδοτική και «της μόδας»;
Και μόνο η λέξη μεταδοτικότητα παραπέμπει σε πάθηση. Μεταδοτική είναι η γρίπη, η ιλαρά, η ανεμοβλογιά. Η ομοφυλοφιλία όχι, γιατί απλά και απόλυτα με την επαγγελματική μου ιδιότητα θα πω ότι δεν είναι πάθηση.
Όσο για τη μόδα ίσως μοιάζει έτσι γιατί όλο και περισσότεροι άνθρωποι τολμάνε να μην κρύβονται, να βγουν από την ντουλάπα όπως λέμε. Δεν είναι περισσότεροι λοιπόν, είναι απλά πιο ορατοί.
6)Σε πόσο διάστημα γράψατε το βιβλίο σας; Αντιμετωπίσατε δυσκολίες στην γραφή της ιστορίας;
Δύο με τρία χρόνια. Οι δυσκολίες που αντιμετώπισα ήταν και το πλεονέκτημα που είχα στη γραφή του. Η ψυχιατρική μου ιδιότητα. Η ψυχολογική γνώση και η εμπειρία για το θέμα, μου έδινε έναν μεγάλο αριθμό πληροφοριών. Αυτή όμως ήταν και η δυσκολία, γιατί όσο κι αν προσπαθούσα το βιβλίο να είναι αποκλειστικά αποτέλεσμα μυθοπλασίας, πάντα υπήρχε κάτι που μου θύμιζε κάποιον. Και αυτό ήταν που έκανε μεγαλύτερη την ευθύνη μου στο να μην γράψω κάτι που θα εκθέσει πληγώσει ή απογοητεύσει κάποιον από τους θεραπευόμενους μου.
7)Πώς υποδέχθηκαν οι εκδοτικοί οίκοι ένα, «διαφορετικό» από τα συνηθισμένα, θέμα;
Θα παραθέσω την απάντηση που είχα λάβει από έναν εκδοτικό οίκο. Απορριπτική μεν, συμβουλευτική δε.
«Ενδιαφέρον θέμα αλλά δεν μπορεί ο κεντρικός ήρωας να είναι gay και μάλιστα με τόσα ψυχολογικά. Δεν μπορεί να ταυτιστεί ο αναγνώστης. Θα μπορούσατε να ξαναδείτε το θέμα από την πλευρά της μητέρας».
Γιατί βλέπετε σ’ ένα βιβλίο, ταινία ή σειρά, ο gay δεν μπορεί να είναι ο πρωταγωνιστής. Μπορεί να είναι ο χαριτωμένος φίλος της πρωταγωνίστριας ή ο προβληματικός γιος της οικογένειας. Ο Άρης όμως είναι γεννημένος πρωταγωνιστής και τελικά τα κατάφερε, εκδόθηκε και αγαπήθηκε. Σ’ αυτό το σημείο να ευχαριστήσω ιδιαιτέρως τις εκδόσεις Βακχικόν που είχαν το θάρρος να το τολμήσουν.
8)Θα υπάρξει συνέχεια του βιβλίου ή έχετε σκεφθεί κάποια άλλη ιστορία;
Δεν θα υπάρξει συνέχεια του βιβλίου. Θεωρώ ότι τελειώνει εκεί που πρέπει παρόλο που αφήνει κάποια ερωτήματα αναπάντητα.Ήδη γράφω το επόμενο. Ένα πολυπρόσωπο μυθιστόρημα, ηθογραφία άλλης εποχής που στηρίζεται και αυτό όμως στα ψυχογραφήματα των ηρώων και τις ψυχικές τους συγκρούσεις.
9)Τι θα λέγατε στον αντίστοιχο Άρη εκεί έξω που ντρέπεται για την σεξουαλικότητα του; Και τι στους γονείς που «ντρέπονται» και δεν μπορούν να αποδεχτούν την ευτυχία των παιδιών τους;
Η σεξουαλικότητα είναι ένα ποικιλόμορφο μωσαϊκό όμορφων παραλλαγών. Αποδεχτείτε το ως κάτι το φυσιολογικό και μην φοβάστε να ζητήσετε βοήθεια από ειδικούς. Όχι γιατί η ομοφυλοφιλία είναι πρόβλημα ή διαταραχή αλλά γιατί η ομοφοβία είναι.
Υ.Γ= Σύντομα θα κάνουμε και διαγωνισμό για το βιβλίο του στο instagram μας.
Ευχαριστώ πολύ τον κύριο Διογένη Κοπανάκη για τις ειλικρινείς απαντήσεις του.
Βρείτε τον στα social media: https://www.instagram.com/diogeniskopanakis/?hl=el
Βρείτε μας στα social media: https://www.instagram.com/pythagoreio_theorima/?hl=el
Πυθαγόρειο Θεώρημα 